پلاستیک ها

در چند سال اخیر کاربرد پلاستیک ها به شدت افزایش یافته است. یکی از انگیزه های اولیه برای بدست آوردن این مواد جایگزینی توپهای عاجی بیلیارد بوسیله یک ماده ارزانتر بود.

پلاستیک ها توسط ریختن در قالب ، فرم دادن ، اکستروژن و نورد تولید می شود و به صورت قطعات توپر ، روکش ، پوشش ، اسفنج ، الیاف و لایه های نازک وجود دارند. پلاستیک ها مواد آلی با وزن مولکولی بالا هستند که می توانند به شکل های مختلف در آیند. بعضی از آن ها به صورت طبیعی یافت می شوند ولی اکثر آنها به صورت مصنوعی به دست می آیند.

بطور کلی پلاستیک ها در مقایسه با فلزات و آلیاژها خیلی ضعیف تر ، نرم تر ، مقاوم تر در برابر یون های کلر و اسید کلریدریک ، مقاومت کمتر در برابر یون های اکسید کننده مثل اسید نیتریک ، مقاومت کمتر در برابر حلال ها و دارای محدودیت حرارتی پایین تر می باشد. خزش در درجه حرارت های محیط یا سیلان سرد از نقطه ضعف های پلاستیک ها به ویژه ترموپلاست ها می باشد.

ترموست ها و ترموپلاست ها

ترموپلاست ها (گرما نرم) با افزایش درجه حرارت نرم می شوند و موقعی که سرد می شوند به سختی اولیه باز می گردند. اکثر آن ها را می توان ذوب نمود.

ترموست ها (گرما سخت) با افزایش درجه حرارت سخت می شوند و با سرد شدن سختی خود را حفظ می کنند و با حرارت دادن تحت فشار شکل می گیرند و تغییر شکل مجدد آنها ممکن نیست.

خواص پلاستیک ها را می توان با افزودن مواد نرم کننده ، سخت کننده و فیلر بطور قابل ملاحظه ای تغییر داد. پلاستیک ها مانند فلزات خورده نمی شوند.

ترمو پلاست ها:

▪ فلورو کربنها:
تفلون و کل اف و فلورو کربن ها فلزات نجیب پلاستیک ها هستند به این معنی که تقریبا در تمام محیط های خورنده تا دمای ۵۵۰ درجه فارنهایت مقاوم هستند. این ها از کربن و فلور ساخته شده اند اولین تترا فلوراتیلن توسط دوپنت تولید شد و تفلون نام گرفت. تفلون علاوه بر مقاومت خوردگی ، دارای ضریب اصطکاک کمی است که می تواند مانند یک روغن کار سطح فلزاتی که بر روی هم سایش دارند از خورده شدن در اثر اصطکاک (خوردگی فیزیکی) محافظت کند.

▪ پلی ونیل کلراید (PVC):
این ماده اساسا سخت است ولی با اضافه کردن مواد نرم کننده و وینیل استات میتوان آنرا نرم نمود. کاربرد این ماده در لوله ها و اتصالات ، دودکش ها ، هواکش ها، مخازن و روکش ها می باشد.

▪ پلی پروپیلن (PP):
پلی پروپیلن ، پرو فاکس و اسکان برای اولین بار در ایتالیا به وجود آمدند و دارای مقاومت حرارتی و خوردگی بهتری نسبت به پلی اتیل بوده و همچنین از آن سخت تر هستند. برای ساخت والو ها ، بطری هایی که توسط حرارت استریل می شوند و لوله و اتصالات به کار می رود.

ترموست ها:

▪ سیلیکونها :
سیلیکونها دارای مقاومت حرارتی بسیار خوبی هستند. خواص مکانیکی با تغییر درجه حرارت تغییر کمی می کند. یکی از مواد تشکیل دهنده این ماده سیلیسیم است که دیگر پلاستیک ها چنین نیستند. سیلیکونها بعنوان ترکیبات قالب گیری ، رزینهای ورقه ای و بعنوان عایق در موتورهای برقی استفاده می شود اما مقاومت آنها در مقابل مواد شیمیایی کم است.

▪ پلی استرها :
پلاستیک های پلی استر ، داکرون ، دیپلون و ویبرین دارای مقاومت خوردگی شیمیایی ضعیفی هستند. مورد استفاده اصلی پلی استر ها در کامپوزیت ها بصورت الیاف می باشد. مثلا کامپوزیت پلی استر تقویت شده و شیشه دارای چنان مقاومتی می شود که در بدنه اتومبیل و قایق مورد استفاده می گردد.

▪ فنولیکها :
مواد فنولیکی (باکلیت) ، دارز ، رزینوکس از قدیمی ترین و معروفترین پلاستیک ها هستند. این مواد عمدتا بر اساس فنول فرم آلدئیدها هستند. کاربردهای آن عبارتند از : بدنه رادیو ، تلفن ، پریز ، پمپ ، سر دلکو و غلطک ها.

منبع: پایگاه مقالات علمی ملاصدرا