گردابه سنج (Vortex Meter)

اساس کار دبی سنج های  Vortex مبتنی بر پدیده Vortex Shedding موسوم به اثر وان کارمن می باشد . درون آن یک مانع ( Bluff Body ) است و به هنگام عبور سیال از آن سیال شکافته شده و گردابه های (Eddies) کوچکی تولید می شود که در امتداد و پشت مانع جمع می شوند (شکل 9). این گردابه ها باعث نوسان فشار می شوند و سپس توسط سنسور اندازه گرفته می شود. فرکانس تولید گردابه به طور مستقیم با سرعت سیال متناسب است.
 

شکل 17 – نمایی از دبی سنج ورتکس

خروجی Vortex وابسته به ضریب K می باشد:

Fluidvelocity = vortx fecane/ K-Factor

این ضریب با تغییر عدد رینولدز تغییر می یابد ولی در کل در دامنه ای از جریان ثابت می ماند . (شکل 10) دبی سنج vortex دقت بالایی در سنج دبی در محدوده تخت نشان داده شده در شکل 10 دارد. این دبی سنج هیچ گونه قطعه متحرکی ندارد و برای سیالات ویسکوز و دوغاب ها پیشنهاد نمی شود همچنین در سیالاتی که سرعت آنها خیلی کم است به دلیل عدم تشکیل گردابه مناسب نمی باشد لذا برای ایجاد گردابه لازم است دبی به اندازه کافی زیاد باشد. این نوع وسیله عمدتا برای اندازه گیری دبی بخار به کار می روند ولی می توان برای اندازه گیری جریان مایع و گاز هم به کار برد. از مشخصه های دیگر آن این است که باید کاملا در لوله قرار بگیرند و قبل و بعداز آن لوله مستقیم باشد . همچنین دقت آنها نسبت به دبی سنج های DP ( اختلاف فشاری ) مانند اریفیس پلیت بیشتر است و نصب آنها نسبتا ساده می باشد . بعضی از مدل های آن فشار ، دما و دبی جرمی را با هم اندازه گیری می کنند.
 

شکل 18 – رابطه بین ضریب K و عدد رینولدز

شکل 19 – نمایی از دبی سنج ورتکس